เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน ๒๕๕๘ Journey ได้มีโอกาสเดินทางไปร่วมงานวันอัฏฐมีบูชาที่ วัดบรมธาตุทุ่งยั้ง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ซึ่งเป็นประเพณีการถวายพระเพลิงพระบรมศพจำลอง
โดยประเพณีนี้มีมาแต่เมื่อใดไม่ปรากฏ ในปัจจุบันประเพณีนี้ได้รับการสนับสนุนจากทางหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน โดยจัดเป็นงาน "วันอัฏฐมีบูชารำลึก เมืองทุ่งยั้ง" ณ วัดบรมธาตุทุ่งยั้ง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นประจำทุกปี
งานประเพณีอัฐมีบูชา เป็นพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระพุทธเจ้าจำลอง ซึ่งตามพุทธประวัติ จัดขึ้นหลังวันวิสาขบูชา ๘ วัน กล่าวคือในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ เป็น “วันวิสาขบูชา” และวันแรม ๘ ค่ำเดือน ๖ เป็น “วันอัฐมีบูชา”
งานประเพณีอัฐมีบูชานับเป็นงานวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่นที่สำคัญของชาวอุตรดิตถ์ ที่มีการจัดงานสืบต่อกันมาช้านานกว่า ๕๐ ปี มีเพียงไม่กี่แห่งที่ยังมีการรักษาประเพณีนี้ไว้ เป็นการน้อมจิตรำลึกถึงองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตลอดจนพระธรรมคำสั่งสอนของพระองค์ ซึ่งถือว่ามีความสำคัญยิ่งต่อพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป และเป็นความเชื่อของพุทธศาสนิกชนว่าหากมีโอกาสร่วมพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระพุทธเจ้าจำลองจะได้รับอานิสงส์ผลบุญมาก
สำหรับกิจกรรมภายในงานวันอัฐมีบูชานั้น ในวันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๘ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชา มีพิธีเวียนเทียน เนื่องในวันวิสาขบูชา รอบพระบรมธาตุทุ่งยั้ง ขบวนแห่น้ำสรงพระราชทาน พิธีสรงน้ำพระบรมธาตุพระราชทาน พิธีแสดงพระธรรมเทศนา ส่วนในวันที่ ๒ – ๘ มิถุนายน ๒๕๕๘ มีกิจกรรมลานเทศน์ - ลานธรรม การแสดงพระธรรมเทศนาทุกวัน
และสำหรับในวันสุดท้ายคือวันที่ ๙มิถุนายน ๒๕๕๘ซึ่งเป็นวันอัฐมีบูชา ได้มีพิธีแห่ผ้าห่มพระบรมธาตุพระราชทาน พิธีสลากภัต และมหรสพสมโภช มวยพื้นบ้าน และในช่วงเย็นมีพิธีห่มผ้า “พระบรมธาตุทุ่งยั้ง” ประดับพระปรมาภิไธย “ส.ธ.” พระราชทานจาก สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี หลังจากนั้นมีการแสดงแสงเสียงที่แสดงเรื่องราวของพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระพุทธเจ้าจำลอง
โดยในปีนี้ได้รับเกียรติจาก นายวีรชัย ภู่เพียงใจ รองผู้ว่าการจังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นประธานในพิธีเปิดงานประเพณีวันอัฎฐมีบูชา และนางธนัญญา เชิดโฉม ผู้ช่วยอำนวยการ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานแพร่ ได้เข้าร่วมงานประเพณีอัฐมีบูชาในครั้งนี้ด้วย
ประวัติพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในพุทธประวัติ
พิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพมีขึ้นในวันที่ ๘ หลังจากพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จปรินิพพานใต้ต้นสาละในราตรี ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ โดยพวกเจ้ามัลลกษัตริย์จัดบูชาด้วยของหอม ดอกไม้ และเครื่องดนตรีทุกชนิด ที่มีอยู่ใน เมืองกุสินาราตลอด ๗ วัน แล้วให้เจ้ามัลละระดับหัวหน้า ๘ คน สรงเกล้า นุ่งห่มผ้าใหม่ อัญเชิญพระสรีระไปทางทิศตะวันออก ของพระนคร เพื่อถวาย พระเพลิง
มกุฏพันธนเจดีย์ สถานที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระสัมมาสัมพระพุทธเจ้า
พวกเจ้ามัลละถามถึงวิธีปฏิบัติพระสรีระกับพระอานนท์เถระ แล้วทำตามคำของพระเถระนั้นคือ ห่อพระสรีระด้วยผ้าใหม่แล้วซับด้วยสำลี แล้วใช้ผ้าใหม่ห่อทับอีก ทำเช่นนี้จนหมดผ้า ๕๐๐คู่ แล้วเชิญลงในรางเหล็กที่เติมด้วยน้ำมัน แล้วทำจิตกาธานด้วยดอกไม้จันทน์ และของหอมทุกชนิด จากนั้นอัญเชิญ พวกเจ้ามัลละระดับหัวหน้า ๔ คน สระสรงเกล้า และนุ่งห่มผ้าใหม่ พยายามจุดไฟที่เชิงตะกอน แต่ก็ไม่อาจให้ไฟติดได้ จึงสอบถามสาเหตุ พระอนุรุทธะ พระเถระ แจ้งว่า "เพราะเทวดามีความประสงค์ให้รอพระมหากัสสปะ และภิกษุหมู่ใหญ่ ๕๐๐ รูป ผู้กำลังเดินทางมาเพื่อถวายบังคมพระบาทเสียก่อน ไฟก็จะลุกไหม้" ก็เทวดา เหล่านั้น เคยเป็นโยมอุปัฏฐากของพระเถระ และพระสาวกผู้ใหญ่มาก่อน จึงไม่ยินดีที่ไม่เห็นพระมหากัสสปะอยู่ในพิธี และเมื่อภิกษุหมู่ ๕๐๐ รูปโดยมีพระมหากัสสปะเป็นประธานเดินทางมาพร้อมกัน ณ ที่ถวายพระเพลิงแล้ว ไฟจึงลุกโชนขึ้นเองโดยไม่ต้องมีใครจุด
ต้องขอขอบคุณ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานจังหวัดแพร่ สำหรับในปีหน้าหากเพื่อนๆต้องการทราบข้อมูลในการเดินทางมาร่วมพิธีวันอัฎฐมีบูชา สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง โทร. ๐ ๕๕๘๑ ๖๖๕๒, ๐๘ ๔๔๙๓ ๙๙๗๒ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดอุตรดิตถ์ โทร. ๐ ๕๕๔๐ ๓๐๙๓ สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดอุตรดิตถ์โทร. ๐ ๕๕๔๑ ๒๗๒๙ สอบถามข้อมูลการเดินทาง และการท่องเที่ยวจังหวัดแพร่ น่าน อุตรดิตถ์ ได้ที่ ททท.สำนักงานแพร่ โทรศัพท์ ๐ ๕๔๕๒ ๑๑๒๗
